Lạp trong tiếng Lào có nghĩa là lộc, là may mắn. Món lạp tượng trưng cho lời cầu chúc may mắn bình an trong cuộc sống người dân Lào hiền hòa. Tết của người Lào được tổ chức vào 13-15 tháng 4 hàng năm. Trong ba ngày này người dân Lào thường mời khách đến nhà chơi ăn món lạp và buộc chỉ cổ tay, té nước.
Lạp có nhiều loại như lạp heo, lạp gà, lạp bò, lạp cá, lạp ngao…chính vì thế nguyên liệu làm món lạp cũng khá phong phú từ thịt heo, thịt bò băm nhỏ, cá…đến thịt hổ còn gọi là hổ lạp. Món lạp phải đủ ba vị chua, cay, ngọt, có thế món ăn mới đậm đà.
Cách làm món lạp cũng khá đơn giản, với lạp heo thì thịt nạc được trộn đều với tim, gan băm nhỏ và bì heo thái sợi cùng các loại gia vị như nước cốt chanh, riềng, sả, hành tây, thật nhiều ớt và trộn thêm thính gạo nếp. Cũng giống như những món ăn khác của xứ Chăm pa, món lạp không thể thiếu một chút hương vị thơm cay của thảo mộc. Vài cọng ngò gai, húng lủi để món ăn thêm thanh mát. Màu xanh của húng lủi, màu đỏ của ớt, màu nâu hồng của thịt trông món lạp thật hấp dẫn. Vị chua của chanh, dậy vị tươi ngọt của thịt, cay xè của ớt khiến những người ăn lần đầu có thể “giàn giụa nước mắt” nhưng được cân bằng lại bởi những hạt xôi nếp mềm dẻo.
Lạp thường ăn kèm với xôi, điều đặc biệt là 90% người dân Lào ăn xôi nếp trong các bữa ăn chính. Hạt nếp Lào thuôn dài, trắng trong, khi đồ lên vẫn còn giữ nguyên hình dáng và cái sắc trong lúc ban đầu. Xôi và lạp “đẩy đưa” nhau mà ngon đến lạ kỳ.
Người dân xứ Chăm pa thường quen ăn bằng tay, nên nếu được mời bạn đừng ngại ngần dùng tay vê từng nắm xôi nếp nhỏ từ chiếc trõ tre xinh xắn rồi chấm vào đĩa lạp. Vị ngọt của gạo nếp, vị cay cay chua chua của đủ loại gia vị lẫn với mùi thính nếp thơm thơm quyện lấy nhai làm món lạp thêm tinh tế.
Theo văn hóa của đất nước Lào, lạp được xem là “linh hồn” của người Lào trong năm mới. Vừa được té nước, buộc chỉ cổ tay và ăn món lạp chung vui với Tết cổ truyền của người Lào thì sẽ may mắn và sung túc trong cả năm mới.
travellive – Thu Hường/Báo Lao Động